Πατριαρχική καί Συνοδική Θ. Λειτουργία.

Τῇ Πέμπτῃ πρωΐ: ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΚΟΝ

Μετά τόν Ν΄ Ψαλμόν, τά διά τήν Λιτήν Στιχηρά Ἰδιόμελα τῆς Ἑορτῆς· «Ὁ ἀναβαλλόμενος φῶς...» κτλ. (ἄνευ τοῦ Δόξα, Καί νῦν) καί τά Στιχηρά Ἰδιόμελα τῶν Ἀποστίχων τοῦ Ἑσπερινοῦ· «Ἐν Ἰορδάνῃ ποταμῷ...», κτλ. (ἐπίσης ἄνευ τῶν πρό αὐτῶν στίχων, καθ’ ὅ μή ψαλέντα χθές), μετά τοῦ Δόξα, Καί νῦν αὐτῶν. Τρισάγιον καί τό Ἀπολυτίκιον τῆς Ἑορτῆς· «Ἐν Ἰορδάνῃ...».

ΟΡΘΡΟΣ

Ἑξάψαλμος.

Εἰς τό· «Θεός Κύριος...».

Ἀπολυτίκιον: Τῆς Ἑορτῆς· «Ἐν Ἰορδάνῃ...», τρίς.

Καθίσματα: Τῆς Ἑορτῆς τῆς α΄ καί β΄ Στιχολογίας καί τό μετά τόν Πολυέλεον, ἅπαντα ἐκ δευτέρου.

Ἀναβαθμοί: Τό α΄ Ἀντίφωνον τοῦ δ΄ ἤχου· «Ἐκ νεότητός μου...».

Προκείμενον: «Ἡ θάλασσα εἶδε καί ἔφυγεν, ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη εἰς τά ὀπίσω».

Στίχος: «Τί σοί ἐστι, θάλασσα, ὅτι ἔφυγες; καί σύ, Ἰορδάνη, ὅτι ἐστράφης εἰς τά ὀπίσω;».

Εὐαγγέλιον Ὄρθρου: Τῆς Ἑορτῆς· «Ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς ἀπό Ναζαρέτ...» (Μᾶρκ. α΄ 9-11).

Ὁ Ν΄ Ψαλμός: (Χῦμα). Δόξα· «Τά σύμπαντα σήμερον...». Καί νῦν, τό αὐτό καί τό Ἰδιόμελον· «Θεός Λόγος ἐπεφάνη ἐν σαρκί...».

Κανόνες: Οἱ δύο τῆς Ἑορτῆς· «Βυθοῦ ἀνεκάλυψε πυθμένα...» καί· «Στείβει θαλάσσης...» μετά τῶν Εἱρμῶν αὐτῶν, ἄνευ στίχου καί εἰς τά δύο τελευταῖα Δόξα, Καί νῦν, ἀμφότεροι εἰς 4.

Ἀπό γ΄ ᾨδῆς·

Ὑπακοή: «Ὅτε τῇ ἐπιφανείᾳ σου...» (χῦμα).

Ἀφ’ ς΄ ᾨδῆς·

Κοντάκιον – Οἶκος: Τῆς Ἑορτῆς.

Συναξάριον: Τῆς ἡμέρας.

Καταβασίαι: Οἱ Εἱρμοί ἀμφοτέρων τῶν Κανόνων· «Βυθοῦ ἀνεκάλυψε...» καί· «Στείβει θαλάσσης...» (ἴδε ὑποσημ. 2).

Ἡ Τιμιωτέρα: Οὐ στιχολογεῖται, ἀντ’ αὐτῆς ἡ θ΄ ᾨδή ἀμφοτέρων τῶν Κανόνων τῆς Ἑορτῆς, ὡς ἑξῆς:

1. Μεγάλυνον, ψυχή μου, τήν τιμιωτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων.

«Ἀπορεῖ πᾶσα γλῶσσα...».

2. Μεγάλυνον, ψυχή μου, τόν ἐν Ἰορδάνῃ ἐλθόντα βαπτισθῆναι.

«Δαυΐδ, πάρεσο Πνεύματι...».

3. Μεγάλυνον, ψυχή μου, τόν ὑπό Προδρόμου τό βάπτισμα λαβόντα.

«Ὁ Ἠσαΐας λούσασθε...».

4. Μεγάλυνον, ψυχή μου, τόν ἐκ τῆς πατρῴας φωνῆς μαρτυρηθέντα.

«Συντηρώμεθα χάριτι, πιστοί καί σφραγῖδι...».

5. Σήμερον ὁ Δεσπότης, κλίνει τόν αὐχένα χειρί τῇ τοῦ Προδρόμου.

«Ὤ τῶν ὑπέρ νοῦν τοῦ τόκου σου θαυμάτων...».

6. Σήμερον Ἰωάννης, βαπτίζει τόν Δεσπότην ἐν ῥείθροις Ἰορδάνου.

«Ὤ τῶν ὑπέρ νοῦν τοῦ τόκου σου θαυμάτων...».

7. Δόξα· Μεγάλυνον, ψυχή μου, τῆς τρισυποστάτου καί ἀδιαιρέτου Θεότητος τό κράτος.

«Ἴδμεν τά Μωσεῖ τῇ βάτῳ δεδειγμένα...».

8. Καί νῦν· Μεγάλυνον, ψυχή μου, τήν λυτρωσαμένην ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας.

«Χρίεις τελειῶν τήν βρότειον οὐσίαν...».

Καταβασία α΄: Μεγάλυνον, ψυχή μου, τήν τιμιωτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων.

«Ἀπορεῖ πᾶσα γλῶσσα...».

Καταβασία β΄: Μεγάλυνον, ψυχή μου, τήν λυτρωσαμένην ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας.

«Ὤ τῶν ὑπέρ νοῦν...».

Ἐξαποστειλάριον: Τῆς Ἑορτῆς· «Ἐπεφάνη ὁ Σωτήρ...», τρίς.

Εἰς τούς Αἴνους ἱστῶμεν Στίχους ς΄.

Αἶνοι: Τά 5 Στιχηρά Ἰδιόμελα τῆς Ἑορτῆς· «Φῶς ἐκ φωτός... – Πῶς σε, Χριστέ... – Σύ ἐν Ἰορδάνῃ... – Τό ἀληθινόν φῶς... – Ὁ περιβάλλων τόν οὐρανόν...», τό πρῶτον δίς.

Δόξα: Τό Ἰδιόμελον αὐτῶν· «Νάματα Ἰορδάνεια...».

Καί νῦν: Τό ἕτερον Ἰδιόμελον· «Σήμερον ὁ Χριστός...», μέχρι τοῦ· «ἡμεῖς δέ, οἱ φωτισθέντες, βοῶμεν».

Δοξολογία: Καί εὐθύς ὁ α΄ Χορός ἄ­ρ­χεται τῆς Μεγάλης Δοξολογίας ἀπό τοῦ τελευταίου στίχου τοῦ Ἰδιομέλου· «Δόξα τῷ φανέντι Θεῷ καί ἐπί γῆς ὀφθέντι καί φωτίσαντι τόν κόσμον».

Η ΤΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ¹⁰

Μετά τό ᾀσματικόν· «Ἅγιος ὁ Θεός...» τῆς Μεγάλης Δοξολογίας, οἱ Χοροί ψάλλουν τά Ἰδιόμελα· «Φωνή Κυρίου...» καί τελεῖται ὁ Μέγας Ἁγιασμός ὡς χθές. Ἀναγινώσκονται ἅπασαι αἱ εὐχαί, Κοντάκιον· «Ἐπεφάνης σήμερον...» μετά προσέρχεται ὁ λαός, ἀσπάζεται τόν Τίμιον Σταυρόν καί τήν Δεξιάν τοῦ Ἱερέως, ὁ ὁποῖος ραντίζει ἕνα ἕκαστον διά τῆς· «ἁγιαστούρας», τοῦ α΄ Χοροῦ ψάλλοντος τό Τροπάριον τῆς η΄ ᾨδῆς τοῦ α΄ Κανόνος τῆς Ἑορτῆς· «Τριάδος ἡ φανέρωσις...».

Εἰς τό τέλος τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ ὁ β΄ Χορός ψάλλει τό Ἀπολυτίκιον· «Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου...» καί ἄρχεται ἡ Θεία Λειτουργία.

 Η ΤΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ

ΕΝ ΤΗι ΑΓΙΑι ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΕΓΑΛΗι ΕΚΚΛΗΣΙΑι

 Μετά τό ᾀσματικόν· «Ἅγιος ὁ Θεός...», τῆς Μεγάλης Δοξολογίας οἱ Χοροί ψάλλουν τά Ἰδιόμελα· «Φωνή Κυρίου...» καί τελεῖται ὁ Μέγας Ἁγιασμός. Εἰς τό μέσον τοῦ Δοξαστικοῦ (εἰς τό· «εἴδοσάν σε ὕδατα καί ἐφοβήθησαν...») κατέρχεται τοῦ Θρόνου ὁ Πατριάρχης καί ἵσταται ἔμπροσθεν τοῦ Κουβουκλίου τοῦ Ἁγιασμοῦ. Συμπληρωθέντος τοῦ Δοξαστικοῦ ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος ἀναγινώσκει τάς Προφητείας τοῦ Μ. Ἁγιασμοῦ καί οἱ λοιποί Διάκονοι ἐναλλάξ τό· «Σοφία· πρόσχωμεν». Εἶτα ὁ Α΄ Δομέστικος τόν Ἀπόστολον. Ὁ Ἀριστερός Χορός· «Ἀλληλούια, Ἀλληλούια, Ἀλ­ληλούια». Ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος· «Σοφία· ὀρθοί, ἀκούσωμεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου». Ὁ Πατριάρχης·  «Εἰρήνη πᾶσι». Ὁ Δεξιός Χορός· «Καί τῷ Πνεύματί σου». Ὁ Πατριάρχης· «Ἐκ τοῦ κατά Μᾶρκον Ἁγίου Εὐαγγελίου τό Ἀνάγνωσμα». Ὁ Δευτερεύων· «Πρόσχωμεν». Ὁ Ἀριστερός Χορός· «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι». Ὁ Πατριάρχης· «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς...». Ὁ Δεξιός Χορός· «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι». Καί εὐθύς ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος τήν Μ. Συναπτήν τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ. Ὁ Πατριάρχης ἀναγινώσκει μυστικῶς τήν εὐχήν· «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ μονογενής Υἱός...». Πληρωθείσης ὑπό τοῦ Μ. Ἀρχιδιακόνου τῆς Μεγάλης Συναπτῆς, ὁ Πατριάρχης ἐκφώνως ἀναγινώσκει τάς εὐχάς· «Τριάς ὑπερούσιε...». «Μέγας εἶ, Κύριε...». Ὁ Πατριάρχης· «Εἰρήνη πᾶσι». Ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος· «Τάς κεφαλάς ἡμῶν τῷ Κυρίῳ κλίνωμεν». Ὁ Πατριάρχης μυστικῶς τήν εὐχήν· «Κλῖνον, Κύριε, τό οὖς σου...» καί τήν ἐκφώνησιν· «Σύ γάρ εἶ ὁ ἁγιασμός...». Εἶτα λαμβάνει τόν Σταυρόν καί τήν· «ἁγιαστούραν» καί τά βαπτίζει καί εἰς τά τρία δοχεῖα ψάλλων τό· «Ἐν Ἰορδάνῃ...» καί ἀνά μίαν οἱ Χοροί. Μετά ταῦτα ὁ Πατριάρχης ραντίζει τόν Ναόν καί τόν λαόν διά τοῦ Ἁγιασμοῦ ψάλλων τό Κοντάκιον· «Ἐπεφάνης σήμερον...». Ἐν συνεχείᾳ ὁ Πατριάρχης εὐλογεῖ διά τοῦ Σταυροῦ τόν λαόν, τῶν Χορῶν ψαλλόν­των τό· «Εἰς πολλά ἔτη, Δέσποτα». Ἀνέρχεται ἐν συνεχείᾳ εἰς τήν α΄ βαθμί­δα τοῦ Θρόνου.

Τοῦ Δεξιοῦ Χοροῦ ψάλλοντος τό· «Τριάδος ἡ φανέρωσις, ἐν Ἰορδάνῃ γέγονεν...» (η΄ ᾨδή), κατέρχονται ἐκ τῶν στασιδίων των οἱ συλλειτουργοῦντες Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς καί ἁγιάζονται ὑπό τοῦ Πατριάρχου, ἐν συνεχείᾳ οἱ ἱερουργοῦντες Κληρικοί, οἱ λοιποί Κληρικοί τῆς Πατριαρχικῆς Αὐλῆς, οἱ Ὀφφικιάλιοι καί οἱ Χοροί.

Εἰς τό τέλος τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ ὁ Ἀριστερός Χορός ψάλλει τό Ἀπολυτίκιον· «Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομένου σου...» καί ἄρχεται ἡ Θεία Λειτουργία.

ΕΙΣ ΤΗΝ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ

Ἀντίφωνα: Τῆς Ἑορτῆς.

Ἀντίφωνον α΄.

Ἦχος β΄.

«Ἐν ἐξόδῳ Ἰσραήλ ἐξ Αἰγύπτου,οἴκου Ἰακώβ.

Ἐγεννήθη Ἰουδαία ἁγίασμα αὐτοῦ.

Ἡ θάλασσα εἶδε καί ἔφυγεν· ὁ Ἰορδάνης ἐστράφη εἰς τά ὀπίσω.

Τί σοί ἐστι, θάλασσα, ὅτι ἔφυγες καί σύ Ἰορδάνη, ὅτι ἐστράφης εἰς τά ὀπίσω;

Δόξα... Καί νῦν...».

Ἀντίφωνον β΄.

Ἦχος β΄.

«Ἠγάπησα, ὅτι εἰσακούσεται Κύριος τῆς φωνῆς τῆς δεήσεώς μου.

Ὅτι ἔκλινε τό οὖς αὐτοῦ ἐμοί καί ἐν ταῖς ἡμέραις μου ἐπικαλέσομαι.

Περιέσχον με ὠδῖνες θανάτου, κίνδυνοι ᾅδου εὕροσάν με.

Ἐλεήμων ὁ Κύριος καί δίκαιος, καί ὁ Θεός ἡμῶν ἐλεεῖ.                    

Δόξα... Καί νῦν...Ὁ Μονογενής Υἱός...».  

Ἀντίφωνον γ΄.

Ἦχος α΄.

«Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ, ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ.

Εἰπάτω δή οἶκος Ἰσραήλ, ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ.

Εἰπάτω δή οἶκος Ἀαρών, ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῦ.

Εἰπάτωσαν δή πάντες οἱ φοβούμενοι τόν Κύριον, ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα

τό ἔλεος αὐτοῦ».                           

Εἴσοδος.

Εἰσοδικόν, Ἦχος β΄: «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου. Θεός Κύ­­­­­­ριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱέ Θεοῦ, ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ὑπό Ἰωάννου βαπτισθείς, ψάλλοντάς σοι, Ἀλληλούια».

Μετά τήν Εἴσοδον.

Ἀπολυτίκιον: Τῆς Ἑορτῆς· «Ἐν Ἰορδάνῃ...».

Κοντάκιον: Ὁμοίως· «Ἐπεφάνης σήμερον...».

Ἀντί τοῦ Τρισαγίου: «Ὅσοι εἰς Χριστόν...».

Ἀπόστολος: Τῆς Ἑορτῆς· «Ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ...» (Τίτ. β΄ 11-14, γ΄ 4-7).

Εὐαγγέλιον: Ὁμοίως· «Παραγίνεται ὁ Ἰησοῦς ἀπό τῆς Γαλιλαίας...» (Ματθ. γ΄ 13-17).

Καθεξῆς ἡ Θ. Λειτουργία Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.

Εἰς τό Ἐξαιρέτως: «Μεγάλυνον, ψυχή μου... – Ἀπορεῖ πᾶσα γλῶσ­σα...».

Κοινωνικόν: «Ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις.      

         Ἀλληλούια».

         «Ἐν Ἰορδάνῃ...» κτλ.

Ἀπόλυσις: Ἡ τοῦ Ἑσπερινοῦ.

Ἐν τῇ τραπέζῃ κατάλυσις εἰς πάντα.

10. Τό ΤΜΕ, 6 Ἰαν. Περίπτωσις Δ΄, § 3, σελ. 143, τό Μηναῖον καί ὅλα τά παλαιά Τυπικά ὁρίζουν τόν Μ. Ἁγιασμόν τῆς σήμερον εἰς τό τέλος τῆς Μ. Δοξολογίας, ἀλλά κατά σχετικήν πρόβλεψιν τοῦ ΤΜΕ, σελ. 143, ὑποσημ. 4, εἰς πλείστους Ναούς τελεῖται εἰς τό τέλος τῆς Θ. Λειτουργίας, διά νά μή γίνεται ἀταξία καί πρός καλλιτέραν ἐξυπηρέτησιν τῶν πιστῶν.